بیمه تکمیلی اتحادیه ها و تشکل ها
اتحادیه ها و سایر تشکل ها در ایران همواره با معضلی به نام بیمه تکمیلی روبرو بوده اند . طرحی که از منظر شرکت های بیمه ای غیر قابل توجیه و زیانده بوده است. در این مقاله سعی می کنیم دلایل عدم تمایل شرکت های بیمه ای در همکاری با اتحادیه ها و انجمن های صنفی را بررسی نماییم.
قبل از شروع این مبحث لازم است مروری داشته باشیم بر آیین نامه 74 بیمه مرکزی ویژه بیمه های درمان گروهی
این آیین نامه توسط بیمه مرکزی جمهوری اسلامی جهت نظارت بر قرارداد های بیمه های تکمیلی وضع شده است تا شرکت های بیمه ای براساس این شرایط بتوانند بیمه گزاران و بیمه شدگانشان را تحت پوشش بیمه ای قرارداده و از ضرر و زیان ناشی از آن جلوگیری نمایند .
در این آیین نامه بیمه گزاران بیمه های درمان تکمیلی باید شرایط ذیل را داشته باشند:
- وضعیت حقوقی یعنی دارای شناسه ملی و کد اقتصادی
- دارای لیست بیمه گر اول که اسامی کلیه بیمه شدگان در لیست واحد بیمه گذار موجود باشد
- دارای حداقل 50 نفر پرسنل به همراه خانواده (منظور از خانواده : همسر ، فرزندان و پدر و یا مادر تحت تکفل)
- ثبت نام حداقل 50% از افراد لیست بیمه تامین اجتماعی
- رعایت دوره انتظار براساس شرایط ذیل :
- برای گروه های کمتر 250 نفر 9 ماه دوره انتظار بستری و زایمان
- برای گره های 250 الی 1000 نفر 6 ماه دوره انتظار برای بستری و زایمان
- برای گروه های بیش از 1000 نفر حذف دوره انتظار
- دوره انتظار برای افراد جدید الستخدام و ثبت شده جدید
در صورتی که بیمه گذار هر یک از شروط 1 الی 4 را نداشته باشد شرایط قرارداد مهیا نبوده و قرارداد ابطال می گردد.
ضریب خسارت بالا و عدم تمایل به همکاری شرکت های بیمه ای با اصناف
بزرگترین و مهمترین علتی که شرکت های بیمه را از اصناف و اتحادیه ها دور می کند و یا باعث تمدید و یا عدم تمدید قرارداد های درمان در حالت کلی با بیمه گذاران می گردد ضریب خسارت بیمه های درمان تکمیلی می باشد
ضریب خسارت در شرکت های بیمه ای ، به نسبت خسارت دریافت شده بر حق بیمه دریافتی از بیمه گزار گفته می شود که طبق فرمول زیر محاسبه می گردد
خسارت دریافتی / حق بیمه پرداختی *100
اگر بخواهیم با مثالی این موضوع را بررسی کنیم فرض میکنیم شرکتی برای بیمه درمان تکمیلی مجموعه خود مبلغ کلی 100 میلیون تومان را برای یک سال پرداخت میکند . و در پایان سال در مجموع هزینه های دریافتی مبلغ 50 میلیون را از شرکت بمیه دریافت می نماید . در این حالت طبق فرمول ما ضریب خسارت بیمه گذار 50 درصد می باشد.
اگر ضریب خسارت در پایان هر قرارداد بیش از 80 باشد قرارداد فوق برای شرکت بیمه ای ضررده بوده و با افزایش نرخ ( برای سال آینده ) و یا عدم تمدید بیمه نامه همراه خواهد بود .لازم به ذکر است میزان حق بیمه دریافتی بیمه گر در سایر رشته ها می تواند به کاهش ضریب خسارت درمان کمک کرده و شرکت بیمه را به همکاری با بیمه گذار مجاب نماید . که این نوع افزایش خسارت در مراکزی غیر از اتحادیه ها و انجمن ها امری عادی بوده و ممکن است در همکاری های بلند مدت بیمه گذاران با شرکت های بیمه ای گاهی ضرایب خسارتی با افزایش روبرو گردد که این نوع افزایش قابل پیشگیری و یا جبران می باشد.
اما در بیمه اتحادیه ها و انجمن های صنفی موضوع به کلی متفاوت می باشد.
متاسفانه طی سالیان سال ضرایب خسارتی انجمن ها و اتحادیه بیش از 100 درصد بوده است و گاهی این ضرایب به 200 درصد هم رسیده است که به دلیل نوع فعالیت این مراکز اصولا دریافتی شرکت های بیمه از محل سایر رشته های بیمه ای نیز بسیار اندک بوده است . در نتیجه شرکت های بیمه ای از همکاری بیش از 2 سال با اتحادیه ها خودداری می نمایند . که این امر به ضرر اعضای اتحادیه ها می باشد.
دلایل بالا بودن ضرایب خسارتی اتحادیه ها
به طور کلی عوامل ذیل در بالا رفتن ضرایب خسارتی اتحادیه ها دخیل می باشد
- عدم وجود لیست بیمه گر پایه واحد (که کلیه اعضای صنف در آن لیست موجود باشند و کارفرما نیز اتحادیه و انجمن صنفی باشد-آیین نامه 74 بیمه مرکزی )
- عدم ثبت نام حداقل 50 درصدی اعضا در لیست بیمه اتحادیه ( آیین نامه 74 بیمه مرکزی )
- ثبت نام افراد از خارج از اتحادیه ها و انجمن ها با مشاغل گوناگون ( آیین نامه 74 بیمه مرکزی )
- عدم ایجاد دوره انتظار برای افراد جدید ( آیین نامه 74 بیمه مرکزی )
- عدم نظارت دقیق قرارداد توسط شرکت بیمه گر
- عدم نظارت دقیق بیمه گر بر عملکرد نمایندگان خود از مرحله نرخ دهی تا پشتیبانی خسارت
همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم عدم رعایت آیین نامه 74 بیمه مرکزی باعث وارد شدن ضرر و زیان به شرکت های بیمه ای می گردد چرا که این آیین نامه براساس تحقیقات انجام شده در ایران و در صنعت بیمه های درمان تکمیلی وضع گردیده است و عدم رعایت آن مشکلاتی را ایجاد می نماید و فلذا می بایست در صورت عدم رعایت هر یک از بند های فوق قرارداد منعقد شده ابطال گردد .
حال سوالی که در اینجا به وجود می آید این است که با وجود عدم رعایت آیین نامه 74 بیمه مرکزی چرا قرارداد های درمان تکمیلی در ابتدای قرارداد باطل نمی گردد و این قرارداد ادامه پیدا می کند.
دلایل متعددی را می توان در این موضوع دخیل دانست عواملی از قبیل :
- افزایش نقدینگی شرکت های بیمه ای
- عدم اثبات برخی از شرایط آیین نامه از جمله ثبت نام 50% اعضا از طرف شرکت بیمه گر
- عدم توجه نماینده بیمه گر به رعایت آیین نامه 74 توسط بیمه گذار به عنوان مجری قرارداد
- پیش بینی پرتفوی بالا در سایر رشته های بیمه ای موجود در اتحادیه ها
- برخی از سیاست های داخلی شرکت های بیمه ای
افزایش نقدینگی شرکت های بیمه ای
ماهیت قرارداد های درمان تکمیلی به دلیل بالا بودن میزان حق بیمه که به نسبت سایر حق بیمه های دریافت شده در سایر رشته های بیمه ای بسیار بالاتر می باشد باعث می گردد که شرکت های بیمه ای برای افزایش نقدینگی و جبران هزینه های خود به سراغ قرارداد های بیمه های درمان تکمیلی بروند و ازآنجا که رقابت در بازار بسیار محدود می باشد این بازار در کوتاه مدت برای شرکت های بیمه ای جذاب می باشد.
متاسفانه این دیدگاه در سالهای گذشته باعث بروز مشکلاتی برای اتحادیه ها و انجمن های صنفی شده است و شرکت بیمه به دلیل بالا رفتن ضریب خسارتی خود در اواسط قرارداد و به استناد قوانین ، اقدام به فسخ یکطرفه قرارداد های درمانی اتحادیه ها می نمایند
عدم اثبات ثبت نام پنجاه درصدی اعضای صنف
عدم وجود مرجعی برای اثبات تعداد اعضای این مجموعه ها ، و همچنین عدم وجود یک بیمه گر پایه ثابت برای تمام اعضای صنف امکان اثبات تعداد نفرات این مجموعه ها را سخت نموده است . و تنها مرجع این آمار اتاق اصناف و بازرگانی می باشد که این آمار نیز در بیشتر موارد در اختیار شرکت های بیمه ای قرار نمی گیرد.
عدم توجه نمایندگان شرکت به آیین نامه 74 بیمه مرکزی
این عدم توجه از طرف نمایندگان شرکت های بیمه ای دلایل مختلفی دارد که به آن می پردازیم
· عدم آشنایی نماینده به قوانین موجود در این رشته
از آنجایی که رشته بیمه درمان تکمیلی به واسطه فرآیند خاص آن نیاز به آموزش های خاص و دریافت مجوز های مربوطه از سازمان بیمه گر می باشد گاها مشاهده شده است نماینده صادر کننده قرارداد اطلاعات چندانی نسبت به آیین نامه 74 بیمه مرکزی ، همچنین بخش نامه های داخلی شرکت ندارد و این امر باعث عقد قرارداد های مضر برای شرکت بیمه می گردد . که گاها شرکت بیمه زمانی متوجه آن میگردد که امکان فسخ بیمه نامه وجود ندارد.
· عدم حسن نیت نماینده بیمه در عقد قراردادها
متاسفانه مشکلی که امروزه به آن مواجه هستیم و ضرر آن متوجه بیمه شدگان و شرکت بیمه گر بوده عدم حسن نیت برخی از مجریان قرارداد ( نماینده بیمه ) ، هیئت مدیره و یا مدیران برخی از اتحادیه ها می باشند . به دلیل مبلغ بالای حق بیمه در قرارداد های اتحادیه ها مشاهده می گردد طرفین برای پیشبرد اهداف خود اقدام به برخی از امور و فعالیت ها می نمایند که این قدامات باعث ضرر شرکت بیمه و همچنین بیمه شدگان می گردد.
به طور مثال در موضوع اول ، بحث تعداد اعضای واقعی این سازمان ها مطرح می باشد که با هماهنگی نماینده بیمه گر و همچنین هیئت مدیره تعداد اعلام شده به شرکت بیمه گر دو برابر افراد ثبت نام شده در قرارداد سال قبل می باشد بدین صورت حد 50% در آیین نامه 74 بیمه مرکزی رعایت می گردد . و هر ساله شرایطی برای مدیریت این تعداد توسط طرفین اجرایی می گردد.
و یا اگر بخواهیم ضرر بیمه شدگان را در این قرارداد ها بررسی نماییم می توانیم به دریافت مبالغی از طرف مدیران و یا هیئت مدیره های اتحادیه ها اشاره نماییم . که این مبالغ از مبلغ کل حق بیمه دریافتی از اعضای صنف کسر می گردد. در واقع یکی از شروط اصلی راهیابی به اتحادیه ها و عقد قرارداد با این سازمان ها پرداخت این مبالغ می باشد . در صورتی که می توان این مبالغ را جهت کمک به بیمه شدگان هزینه نمود .
پیش بینی پرتفوی بالا در سایر رشته های بیمه ای
به دلیل ماهیت قرارداد های اتحادیه ، یکی از دلایل جذابیت این مراکز برای نمایندگان و شرکت های بیمه ای پرتفوی بالا در سایر رشته های بیمه ای می باشد . یعنی در اتحادیه ها و انجمن های صنفی هر یک از اعضای صنف به دلیل توانایی تهیه و خرید چند بیمه نامه ، بازاری به شدت جذاب برای بیمه گران شناخته می گردد در صورتی که این توانایی در قرارداد های درمانی با شرکت های خصوصی وجود ندارد .
به طور مثال در اتحادیه فروشندگان فرش ماشینی هر عضو دارای یک واحد تجاری ، تعدادی کارمند و اتومبیل شخصی و درآمدی مورد قبول می باشد که باعث می گردد بیمه گران جهت فروش بیمه نامه هایی از قبیل بیمه آتش سوزی ، بیمه شخص ثالث و بدنه ، بیمه عمر و پس انداز و بیمه های مسئولیت دست به کار شوند . در صورتی که در قرارداد های درمان شرکت های خصوصی کارمندان شاغل تنها توانایی خرید یک بیمه عمر و یا اتومبیل را خواهند داشت که آن هم در بیشتر موارد تنها محدود به بیمه شخص ثالث می گردد. اما شرکت های بیمه با ورود به این بازار عملا به اشتباه خود پی می برنند . چرا که هیچ یک از نمایندگان آنها تا به امروز نتوانسته است پرتفوی مناسب و مورد قبولی را در سایر رشته های بیمه ای برای بیمه گر جذب نماید. و اگر نیز چنین اتفاقی افتاده است به دلیل ضریب خسارت بسیار بالای این قرارداد ها ، میزان پرتفوی دریافت شده کافی نبوده است . که این شرایط نیز علل مختلفی دارد .
برخی از سیاست های داخلی شرکت های بیمه ای
دلایل مختلف دیگری نیز وجود دارد شرکت های بیمه ای را مجبور به ورود به این بازار آشفته می نمایند دلایلی از قبیل ، معرفی خود به عنوان بیمه گری قدرتمند در حوزه پشتیبانی بیمه های درمان ، تبلیغات هدفمند ، افزایش نقدینگی و ….
اما چیزی که در پایان باید به آن اشاره نماییم. عدم توجه مناسب به این بازار و تدوین راهکار های مناسب توسط یک سازمان نظارتی جهت ارائه خدمات بیمه ای با رفع تمام محدودیت ها می باشد . که این مشکلات تنها باعث ضرر و زیان اعضای اتحادیه ها و انجمن های صنفی می گردد.
حال چه باید کرد : عضویت و یا عدم عضویت در قرارداد درمان اتحادیه ها
در گذشته به دلیل نبود تنوع در بیمه های تکمیلی و قوانین موجود در بیمه های درمان گروهی ، واحد های صنفی از جمله اتحادیه ها ، نمی توانستند به صورت مستقیم و یا مجزا اقدام به خرید و تهیه این بیمه نامه نمایند. و جهت خرید بیمه های درمان تکمیلی اقدام به مراجعه به تشکل های صنفی خود همچون اتحادیه ها ، انجمن های صنفی و تعاونی ها می نمودند.
قرارداد بیمه تکمیلی اتحادیه ها نیز به دلیل عدم رعایت قوانین موجود در آیین نامه های بیمه مرکزی ، اغلب با عدم تمایل همکاری توسط شرکت های بیمه ای مواجه می شد و یا شرکت های بیمه ای موجود طرح های خود را با محدودیت های فراوانی ارائه می نمودند.
از این رو ارائه خدمات توسط معود شرکت های بیمه ای با مرور زمان کاهش پیدا نمود و یا تعداد اعضای مشارکت کننده در طرح های درمان این تشکل ها کاهش پیدا کرد و در نتیجه ، یا قرارداد درمانی به طور کلی لغو و یا خدمات ارائه شده باز هم محدود تر گردید.
در بین این محدودیت ها ، اما مشکلات دیگری نیز گریبان گیر اعضا و واحد های صنفی نیز می گردید که شامل موارد ذیل بوده است :
- عدم امکان انتخاب شرکت بیمه ای مناسب از نظر عضو اتحادیه
- انتخاب شرکت بیمه و یا نماینده بیمه براساس انتخاب های شخصی اعضای هیئت مدیره و نه منافع جمعی صنف
- پوشش ها و سقف تعهدات محدود
- پشتیبانی ضعیف نماینده و شرکت بیمه و عدم پاسخگویی مناسب
- تغییر مداوم نماینده و شرکت بیمه ای طرف قرارداد توسط اتحادیه ها
- افزایش بی رویه قیمت ها به مرور زمان
- امکان وقفه در قرارداد ها به دلیل مشکلات فراوان به ویژه در زمان نیاز اعضا
- و سایر مشکلات دیگر
از این رو جواب این سوال را نمی توان به صورت قطعی داد که آیا در قرارداد درمان اتحادیه ها ثبت نام نماییم یا خیر . چرا که در ابتدا نیاز است بررسی گردد که آیا فرد متقاضی بیمه درمان تکمیلی شرایط اخذ بیمه تکمیلی مورد نیاز خود را از بین طرح های موجود شرکت های بیمه ای دارد یا خیر . و یا به زبان ساده می تواند نیاز بیمه ای خود را از بین طرح های موجود برطرف نماید یا خیر
اما چیزی که می توان به قطعیت به آن پاسخ داد این است با اینکه هنوز طرح های بیمه تکمیلی موجود در کشور به صورت جامع و کامل کلیه اقشار جامعه را تحت پوشش قرار نمی دهد اما ، تنوع طرح های موجود در بیمه های درمان تکمیلی نسبت به گذشته بسیار بیشتر شده است و افراد و یا واحد های صنفی با هر تعداد نفرات می توانند ، به صورت انفرادی و یا گروهی ( حتی گروه های کوچک) اقدام به خرید بیمه های تکمیلی نمایند. و حتی دیگر نیازی به ثبت نام در قرارداد های درمان اتحادیه ها نمی باشد.
اگر بخواهیم به صورت خلاصه و به عنوان یک مشاوره ، بیمه درمان اتحادیه ها را شرح دهیم باید بگوییم شما تنها در صورتی که توانایی خرید طرح های درمان تکمیلی موجود شرکت های بیمه ای را به صورت مستقیم ندارید می توانید به اتحادیه ها و یا تشکل صنفی خود مراجعه فرمایید.
چرا که به دلیل محدودیت ها و مشکلات عدیده ای که به آن اشاره شده است خرید و تهیه این طرح برای برخی از افراد به صرفه نمی باشد. اما از طرفی به دلیل آنکه هنوز طرح های بیمه ای ارائه شده توسط شرکت های بیمه ای جوابگوی هزینه های درمانی کلیه اقشار جامعه نمی باشد و از طرفی دولت حمایت های لازم را در بخش درمان از مردم انجام نمی دهد به همین دلیل خرید و تهیه بیمه درمان تکمیلی اتحادیه ها در مواردی خاص به صرفه و صلاح ما می باشد .
مقایسه بیمه تکمیلی اتحادیه با بیمه های انفرادی و گروهی موجود در کشور
نوع قرارداد منعقد شده شرکت های بیمه ای با اتحادیه ها و سایر تشکل های صنفی از نوع قرارداد های درمان گروهی می باشد . اما اینکه چرا این قرارداد ها همواره دچار مشکلات بسیاری می باشد و حق بیمه بسیار بالاتری را از افراد به نسبت سایر قرارداد های درمان گروهی دریافت می نمایند. از شما دعوت میکنیم تا مقاله مربوط به دلایل افزایش ضریب خسارت اتحادیه را مطالعه فرمایید.
در اکثر مواقع متقاضی بیمه های درمان تکمیلی اتحادیه ها فرد ، خانواده و یا شرکت ها کمتر از 50 نفر می باشند . در حال حاضر شرکت های بیمه و طرح های مختلفی در کشور موجود می باشد که متقاضی می تواند بیمه تکمیلی خود را به صورت مستقیم و بدون دخالت اتحادیه از بین طرح های موجود مقایسه و خرید نماید.
طرح هایی که از منظر نوع تعهدات ، سقف تعهدات ، فرانشیز خدمات و همچنین سایر خدمات جانبی دارای تنوع مناسبی می باشد.
اینکه کدامیک از این طرح ها مناسب شما می باشد علاوه بر مطالعه مقاله مقایسه بیمه های گروهی و انفرادی وبسایت ما می توانید با کارشناسان ما تماس برقرار نموده تا پس از بررسی شرایط شما ، بهترین طرح و پوشش مورد نیاز را ارائه نمایند.
شما همچنین می توانید سوالات خود را در انتهای این مقاله با ما مطرح نمایید تا در اولین فرصت به آن پاسخ داده شود .
